7 ขั้นตอนในการคำนวณผลประโยชน์พนักงานตาม TAS19 อย่างมืออาชีพ

การคำนวณผลประโยชน์พนักงานสำหรับหลาย ๆ องค์กรแล้วอาจจะเป็นเรื่องใหม่ที่ไม่คุ้นเคยโดยเฉพาะกับบริษัทที่ มีการปรับเปลี่ยนมาตรฐานรายงานทางการเงินเป็น PAEs เนื่องจากจำเป็นต้องคำนวณผลประโยชน์พนักงาน ตามมาตรฐานบัญชีฉบับที่ 19 หรือ TAS19 การได้รับมอบหมายให้มาดูแลในเรื่องนี้อาจจะทำให้บางคนยังไม่ค่อยแน่ใจว่าเราจะต้องทำอะไรบ้าง ดังนั้นเพื่อให้เข้าใจว่าจะมีเหตุการณ์อะไรเกิดขึ้นบ้างในระหว่างการคำนวณผลประโยชน์พนักงาน และมีใครที่มีส่วนเกี่ยวข้องในการคำนวณนี้บ้าง ดังนั้นเราจะลองมาดูกระบวนการคำนวณผลประโยชน์พนักงานตามมาตรฐาน TAS19 กัน

โดยเราจะเริ่มต้นจากผู้มีส่วนเกี่ยวข้องที่สำคัญ ในการคำนวณผลประโยชน์พนักงาน มีฝ่ายใดบ้างดังนี้

1. เจ้าหน้าที่ฝ่ายทรัพยากรบุคคล จะเป็นผู้ให้ข้อมูลพนักงานสำหรับการคำนวณแก่นักคณิตศาสตร์ประกันภัย และให้รายละเอียดว่าบริษัทมีสวัสดิการใดบ้างที่ให้แก่พนักงานเพิ่มเติมนอกเหนือจากเงินเกษียณอายุ เช่น หากบริษัทมีผลประโยชน์รางวัลจากการทำงานต่อเนื่อง (LSA) เจ้าหน้าที่ฝ่ายทรัพยากรบุคคล จะต้องแจกแจงว่า เงื่อนไขของรางวัลเป็นอย่างไร ทำงานครบกี่ปี จะได้รางวัลเป็นจำนวนเท่าไร เป็นต้น

   
   

2. เจ้าหน้าที่ฝ่ายบัญชี คือผู้รับรายงานผลการคำนวณ ตรวจสอบความถูกต้องในเบื้องต้น และนำตัวเลขผลการคำนวณไปบันทึกบัญชี รวมถึงในกรณีที่เคยมีการคำนวณกับนักคณิตศาตร์ประกันภัยตามมาตรฐานบัญชี TAS19 มาก่อน และมีการเปลี่ยนแปลงผู้คำนวณ จะต้องส่งรายงานฉบับเก่าให้ทางนักคณิตศาสตร์ประกันภัยคนใหม่ด้วย

   
   

3. นักคณิตศาสตร์ประกันภัย แน่นอนว่าคำนวณตามหลักคณิตศาสตร์ประกันภัย จะไม่มีนักคณิตศาสตร์ประกันภัยก็คงจะไม่ได้ ซึ่งหน้าที่ของนักคณิตศาสตร์ประกันภัย ก็คือการตั้งสมมติฐาน และนำข้อมูลพนักงานที่ได้จากลูกค้ามาคำนวณให้ได้เป็นผลลัพธ์ รวมถึงอธิบายที่มาที่ไปของตัวเลขหนี้สินผลประโยชน์พนักงานให้ชัดเจนดังนั้นจึงควรเลือกนักคณิตศาสตร์ประกันภัยที่มีความเชี่ยวชาญ มีองค์ความรู้ในการคำนวณผลประโยชน์พนักงานตามมาตรฐานบัญชี TAS19

   
   

4. ผู้สอบบัญชี เป็นผู้ให้คำปรึกษาแก่บริษัท หารือในประเด็นที่ซับซ้อนกับนักคณิตศาสตร์ประกันภัย และตรวจสอบความถูกต้องตามหลักมาตรฐานบัญชี TAS19 ความสมเหตุสมผลของผลการคำนวณเงินชดเชยเกษียณอายุ การตั้งสมมติฐาน อาจรวมถึงข้อมูลพนักงานที่เจ้าหน้าที่ฝ่ายทรัพยากรบุคคล ส่งให้ทางนักคณิตศาสตร์ประกันภัยด้วย

เมื่อทราบแล้วว่ามีใครอยู่ในกระบวนการนี้บ้างแล้ว เรามาดูกันต่อว่ากระบวนการในการคำนวณผลประโยชน์พนักงานเป็นอย่างไร

1. หลังจากที่มีการเซ็นสัญญาว่าจ้างกันแล้ว ทางนักคณิตศาสตร์ประกันภัยจะส่งแบบฟอร์มกรอกข้อมูลพนักงานให้แก่เจ้าหน้าที่ฝ่ายทรัพยากรบุคคล

   
   

2. เจ้าหน้าที่ฝ่ายทรัพยากรบุคคล กรอกข้อมูลและส่งกลับมาให้นักคณิตศาสตร์ประกันภัย โดยข้อมูลหลัก ๆ คือ เพศ วันเกิด วันเข้าทำงาน เงินเดือน และอายุเกษียณอายุ รวมถึงสวัสดิการต่าง ๆ ที่ได้กล่าวไปแล้ว

   
   

3. นักคณิตศาสตร์ประกันภัยจะตรวจสอบความถูกต้อง ครบถ้วนของข้อมูล และอาจมีการสอบถามหรือขอให้แก้ไขเพิ่มเติม ซึ่งในขั้นตอนนี้ อาจจะมีการสอบถามกันระหว่างผู้กรอกข้อมูลกับนักคณิตศาสตร์ประกันภัยมากเป็นพิเศษเพื่อให้มั่นใจได้ว่า จะได้ข้อมูลที่ถูกต้องในการคำนวณ และเพื่อให้ผู้สอบบัญชีมั่นใจว่า ข้อมูลได้ถูกตรวจสอบโดยนักคณิตศาสตร์ประกันภัยเรียบร้อยแล้วก่อนการคำนวณจริง

   
   

4. เจ้าหน้าที่ฝ่ายบัญชี จะให้ข้อมูลเกี่ยวกับตัวเลขที่เคยลงบันทึกบัญชีมา โดยนักคณิตศาสตร์ประกันภัยจะนำตัวเลขเหล่านี้มาวางแผนการบันทึกบัญชีก่อนการคำนวณจริง โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ในเรื่องของการวางแผนผลกำไรขาดทุนทางคณิตศาสตร์ประกันภัยที่เป็นการวัดมูลค่าใหม่นั้น จำเป็นต้องวางแผนถึงวิธีการและอาศัยประสบการณ์อย่างมาก เพื่อที่จะได้ตัวเลขที่จะนำไปบันทึกในงบการเงินได้เหมาะสมและยั่งยืนในอนาคต

   
   

5. เมื่อนักคณิตศาสตร์ประกันภัยได้ข้อมูลพนักงานจากฝ่ายบุคคลและได้รับตัวเลขที่เคยบันทึกบัญชีจากนักบัญชีที่ได้รับยืนยันว่าถูกต้องแล้ว นักคณิตศาสตร์ประกันภัยจะนำข้อมูลที่ได้ไปคำนวณออกมาเป็นผลลัพธ์ และทำรายงานส่งให้เจ้าหน้าที่ฝ่ายบัญชี โดยสิ่งที่ต้องทำคือตรวจสอบแผนผลประโยชน์ต่าง ๆ ว่าครบถ้วนเหมาะสมตามขอบเขตดำเนินงานในการจัดจ้าง

• ตรวจสอบแผนผลประโยชน์ต่าง ๆ ว่าครบถ้วนเหมาะสมตามขอบเขตดำเนินงานในการจัดจ้าง

• นำข้อมูลมาทำสถิติได้แก่ สถิติการลาออกจากงาน และสถิติการขึ้นเงินเดือนที่ผ่านมา

• พิจารณาสถิติของบริษัทที่ได้มาจากข้อมูลพนักงาน ร่วมกับข้อมูลในระดับมหภาคเพื่อกำหนดสมมติฐานที่สำคัญ ๆ เช่น สมมติฐานอัตราการลาออก สมมติอัตรามรณะ สมมติอัตราการขึ้นเงินเดือน และสมมติฐานอัตราคิดลดเป็นต้น

• นำข้อมูลและสมมติฐานมาคำนวณให้ได้ตัวเลขภาระผูกพัน และค่าใช้จ่ายในปีต่าง ๆ รวมถึงการคำนวณ Actuarial Gains and Losses (กำไรขาดทุนทางคณิตศาสตร์ประกันภัย) และหมายเหตุประกอบงบตามมาตรฐาน TAS19 สำหรับการคำนวณผลประโยชน์พนักงาน

6. เจ้าหน้าที่ฝ่ายบัญชี ส่งรายงานต่อให้ผู้สอบบัญชี และร่วมกันตรวจสอบความถูกต้อง หากมีข้อสงสัยในผลลัพธ์ หรือต้องการสอบถามข้อมูลเพิ่มเติม สามารถติดต่อสอบถามไปทางนักคณิตศาสตร์ประกันภัย ซึ่งขั้นตอนนี้ก็จะมีการติดต่อพูดคุยกัน 3 ฝ่ายระหว่าง เจ้าหน้าที่ฝ่ายบัญชี ผู้สอบบัญชี และนักคณิตศาสตร์ประกันภัยเพื่ออธิบายความหมายของตัวเลขและให้เกิดความเข้าใจที่ตรงกัน รวมถึงนักคณิตศาสตร์ประกันภัยพร้อมจะตอบคำถามจนกว่าจะทุกฝ่ายจะเข้าใจ โดยเฉพาะกับผู้บริหารของบริษัทรวมถึงผู้สอบบัญชีในเรื่องของการบันทึกบัญชีตามมาตรฐาน TAS19 และอีกหลายแง่มุมที่มากไปกว่าการคำนวณแค่ตัวเลข
   

7. เมื่อทุกฝ่ายเข้าใจตรงกันแล้ว นักคณิตศาสตร์ประกันภัยจะส่งรายงานประมาณการผลประโยชน์พนักงานฉบับสมบูรณ์ ที่มีลายเซ็นรับรองความถูกต้องไปให้เจ้าหน้าที่ฝ่ายบัญชี เพื่อนำตัวเลขไปบันทึกบัญชีต่อไป

   
   

ในการคำนวณผลประโยชน์พนักงานจริงอาจจะมีขั้นตอนยิบย่อยเพิ่มขึ้นมาได้บ้าง แต่ก็จะไม่แตกต่างไปจากนี้มากนัก ทั้งนี้จาก 7 ขั้นตอนที่กล่าวมา ขั้นตอนที่ใช้เวลานานที่สุดก็คือการกรอกข้อมูลพนักงานของฝ่ายทรัพยากรบุคคล เพราะมีข้อมูลค่อนข้างมาก และมีรายละเอียดที่ซับซ้อน ทำให้มีโอกาสกรอกข้อมูลที่คลาดเคลื่อน หรือไม่ครบถ้วนก็เป็นได้ จึงต้องคอยอาศัยนักคณิตศาสตร์ประกันภัยคอยให้คำแนะนำในการกรอกข้อมูล

บทสรุป คือ เพื่อลดระยะเวลาและข้อผิดพลาด กิจการสามารถจัดจ้างนักคณิตศาสตร์ประกันภัยเพื่อขอคำแนะนำในการกรอกข้อมูลได้ด้วยเช่นกัน ไม่จำเป็นต้องจำกัดไว้ที่การคำนวณเท่านั้น และหากยังไม่แน่ใจว่าควรเลือกบริษัทที่มีความพร้อมของนักคณิตศาสตร์ประกันภัยสำหรับการคำนวณผลประโยชน์พนักงานจากที่ไหน สามารถเลือก บริษัท ABS รับบริการคำนวณผลประโยชน์พนักงานตามมาตรฐานบัญชีฉบับที่ 19 (TAS19) ด้วยประสบการณ์ในการคำนวณมากกว่า 2,000 บริษัท ทั้งในประเทศและต่างประเทศ ด้วยนักคณิตศาสตร์ประกันภัยที่คร่ำหวอดในวงการมากว่า 25 ปี

---

เขียนและเรียบเรียงโดย อาจารย์ทอมมี่ (พิเชฐ เจียรมณีทวีสิน)

FSA, FIA, FRM, FSAT, MBA, MScFE (Hons), B.Eng (Hons)

อดีตนายกสมาคมนักคณิตศาสตร์ประกันภัยแห่งประเทศไทย และอาจารย์บรรยายด้านการคำนวณผลประโยชน์พนักงานด้วยหลักคณิตศาสตร์ประกันภัย ตามมาตรฐานบัญชี ฉบับที่ 19 TAS19 IAS19

ขอสงวนสิทธิ์ของเนื้อหาในบทความ ไม่ให้นำไปใช้แสวงหาผลประโยชน์ใด ๆ ในเชิงพาณิชย์ นอกจากจะได้รับอนุญาตจากทางบริษัท ABS เท่านั้น