สิ่งที่เปิดเผยในหมายเหตุประกอบงบ เรื่องภาระผูกพันประโยชน์พนักงานตามมาตรฐานบัญชีที่ 19

การจัดทำหมายเหตุประกอบงบการเงินมีบทบาทสำคัญในการให้ข้อมูลเพิ่มเติมแก่ผู้ใช้งบ บางคนอาจจะเคยเห็นหัวข้อ “ภาระผูกพันประโยชน์พนักงาน” ซึ่งเกี่ยวข้องกับภาระทางการเงินระยะยาวของบริษัทต่อพนักงาน เช่น เงินชดเชยเกษียณอายุหรือผลประโยชน์ระยะยาวอื่น ๆ บทความนี้จะนำคุณไปรู้จัก และทำความเข้าใจว่า ในการคำนวณผลประโยชน์พนักงานตามมาตรฐาน TAS19 ว่ามีอะไรบ้างที่มักจะถูก "เปิดเผย”เพื่อให้สอดคล้องกับมาตรฐานการรายงานทางการเงินที่ถูกต้องและชัดเจน

การเปิดเผยหมายเหตุประกอบงบ หลักๆแล้วขึ้นอยู่กับมาตรฐานการบัญชีที่ใช้ โดยใน TFRS for NPAEs หรือ “มาตรฐานบัญชีชุดเล็ก” อาจมีการเปิดเพียงข้อมูลโดยสังเขป เช่น จำนวนภาระผูกพันที่เกิดขึ้นเปลี่ยนแปลงไปอย่างไร ขณะที่ TFRS for PAEs หรือ“มาตรฐานชุดใหญ่” ที่มีการใช้มาตรฐานบัญชีฉบับ 19 เรื่อง ผลประโยชน์พนักงาน (TAS19) ต้องมีการเปิดเผยรายละเอียดตามมาตรฐานบัญชีที่กำหนดไว้ โดยทั่วไปมักพบเห็นการเปิดเผยดังนี้

ข้อมูลของโครงการผลประโยชน์พนักงาน

โดยจะมีข้อมูลรายละเอียดของโครงการผลประโยชน์พนักงาน การเปลี่ยนแปลงหรือแก้ไขโครงการผลประโยชน์ และอาจมีคำอธิบายที่เกี่ยวกับเหตุการณ์หรือความเสี่ยงของโครงการ

รายการการเปลี่ยนแปลงของภาระผูกพันผลประโยชน์พนักงาน

จะแสดงรายการการเปลี่ยนแปลงของภาระผูกพันผลประโยชน์พนักงานในระหว่างงวดบัญชี เป็นการกระทบยอดคงเหลือต้นงวดและยอดคงเหลือปลายงวดเพื่อให้เห็นการเคลื่อนไหว เช่น การเพิ่มจากการคำนวณผลประโยชน์พนักงานในปีปัจจุบัน การลดจากการจ่ายผลประโยชน์จริง หรือการเปลี่ยนแปลงจากการวัดมูลค่าใหม่ตามมาตรฐานบัญชี TAS19

สมมติฐานที่ใช้ในการคำนวณ

การคำนวณผลประโยชน์พนักงานตามหลักคณิตศาสตร์ประกันภัย จะมีการใช้สมมติฐานต่างๆเพื่อให้การคำนวณสอดคล้องกับสถานการณ์แต่ละบริษัท สมมติฐานจึงเป็น“ตัวแปร”ที่มีผลทำให้การคำนวณเปลี่ยนแปลงไปอย่างมาก โดยทั่วไป จะไม่ได้เปิดเผยสมมติฐานทุกตัว แต่จะเลือกสมมติฐานที่มีการพิจารณาแล้วว่ามีผลกระทบอย่างมีนัยสำคัญกับภาระผูกพัน เช่น อัตราคิดลด

การวิเคราะห์ความอ่อนไหว

การวิเคราะห์ความอ่อนไหว (Sensitivity Analysis) คือ การประเมินผลกระทบของการเปลี่ยนแปลงสมมติฐานสำคัญต่อมูลค่าภาระผูกพัน เช่น หากอัตราคิดลดเปลี่ยนไป 1% จะทำให้ภาระผูกพันเปลี่ยนแปลงเท่าใด อย่างที่กล่าวไว้ในย่อหน้าก่อนหน้าว่าสมมติฐานเป็นตัวแปรที่สำคัญ การเปิดเผยส่วนนี้ เพื่อสะท้อนความไม่แน่นอนของการคำนวณผลประโยชน์พนักงานตามมาตรฐานบัญชี TAS19 และช่วยผู้ใช้งบประเมินความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต

การครบกำหนดของภาระผูกพันตามโครงการผลประโยชน์

เป็นการแสดงระยะเวลาที่บริษัทจะต้องจ่ายผลประโยชน์ให้กับพนักงาน ที่พบเห็นกันบ่อย คือ ระยะเวลาถัวเฉลี่ยถ่วงน้ำหนักของภาระผูกพันผลประโยชน์ที่กำหนดไว้ (Liability Duration) หรือในบางกรณี อาจเปิดเผยการจ่ายผลประโยชน์ในอนาคตด้วย เช่น คาดว่าจะจ่ายชำระผลประโยชน์ระยะยาวของพนักงานภายใน 1 ปีข้างหน้า เป็นจำนวนประมาณ 10 ล้านบาท

หากกิจการของคุณยังไม่มีการคำนวณ หรืออยู่ระหว่างการเปลี่ยนมาตรฐานบัญชีจาก TFRS for NPAEs เป็น TFRS for PAEs และมีข้อสงสัยเกี่ยวกับการเปิดเผยหมายเหตุงบการเงินตามมาตรฐาน TAS19 สามารถติดต่อ ABS สำหรับการคำนวณผลประโยชน์พนักงานตาม TAS19 ที่ถูกต้อง เราเป็นผู้เชี่ยวชาญที่พร้อมตอบโจทย์ ด้วยทีมงานระดับนานาชาติที่ได้รับการรับรองจากอเมริกา อังกฤษ และไทย เราให้บริการอย่างมืออาชีพ ครอบคลุมทุกขั้นตอน พร้อมประสบการณ์มากกว่า 25 ปี และผลงานที่ได้รับความไว้วางใจจากกว่า 2,000 บริษัททั้งในประเทศและต่างประเทศ

---

เขียนและเรียบเรียงโดย อาจารย์ทอมมี่ (พิเชฐ เจียรมณีทวีสิน)

FSA, FIA, FRM, FSAT, MBA, MScFE (Hons), B.Eng (Hons)

อดีตนายกสมาคมนักคณิตศาสตร์ประกันภัยแห่งประเทศไทย และอาจารย์บรรยายด้านการคำนวณผลประโยชน์พนักงานด้วยหลักคณิตศาสตร์ประกันภัย ตามมาตรฐานบัญชี ฉบับที่ 19 TAS19 IAS19

ขอสงวนสิทธิ์ของเนื้อหาในบทความ ไม่ให้นำไปใช้แสวงหาผลประโยชน์ใด ๆ ในเชิงพาณิชย์ นอกจากจะได้รับอนุญาตจากทางบริษัท ABS เท่านั้น